Văn hóa Đế quốc Akkad

Nghệ thuật Akkad

Bia chiến công của Naram-Sin tại Nasiriyah
Binh sĩ cầm kiếm và tù binh bị giải đi trên Bia chiến công của Naram-Sin tại Nasiriyah.[77]

Nghệ thuật thời kỳ này chú trọng vào tôn vinh các vị vua, với các đặc trưng tiếp nối từ thời kỳ Sumer. Chỉ còn một số ít các công trình kiến trúc còn sót lại. Mức độ tả thực đã tăng lên đáng kể trong những tác phẩm lớn và những tác phẩm nhỏ hơn như con dấu.[78] Những con dấu Akkad thể hiện màu sắc u ám và các sự kiện tàn khốc, cùng với sự kính sợ trước thần thánh và vua chúa, đặc trưng của nghệ thuật Lưỡng Hà.[79]

Tác phẩm điêu khắc Akkad có độ tinh xảo và tính chân thực cao, cho thấy một sự tiến bộ rõ ràng so với thời kỳ trước của nghệ thuật Sumer.[80][81]

Con dấu

Người Akkad sử dụng nghệ thuật thị giác như một phương tiện thể hiện tư tưởng. Họ đã phát triển một phong cách mới cho con dấu hình trụ, bằng cách sử dụng lại các trang trí hình động vật truyền thống nhưng sắp xếp chúng xung quanh các chữ khắc để trở thành phần trung tâm của bố cục. Các hình vẽ cũng trở nên điêu khắc và thực tế hơn. Các yếu tố mới cũng được đưa vào, đặc biệt là những chi tiết liên quan đến thần thoại Akkad.

  • Dòng chữ "Adda, kinh sư", thần săn bắn với cung tên, Ishtar với vũ khí trên vai, thần mặt trời Shamash, chim Zu, thần nước Ea với bò đực giữa hai chân, thần phục vụ hai mặt Usimu với tay phải giơ lên [82]
  • Con dầu Akkad, Cảnh làm nông. Bảo tàng Louvre
  • Thần mùa hè và Dumuzi. Bảo tàng Louvre
  • Ea đấu vật với trâu nước, và Endiku đầu bò đấu với sư tử.
Nhà thơ, nữ tu sĩ Enheduanna, con gái của Sargon xứ Akkad, k. 2300 TCN

Ngôn ngữ

Trong thiên niên kỷ thứ 3 trước Công nguyên, đã hình thành một sự cộng sinh văn hóa mật thiết giữa người Sumer và người Akkad, bao gồm cả việc song ngữ được sử dụng rộng rãi.[83] Ảnh hưởng của tiếng Sumer đối với tiếng Akkad (và ngược lại) được thể hiện rõ ràng trong mọi lĩnh vực, từ sự vay mượn từ vựng trên quy mô lớn, đến sự hội tụ về cú pháp, hình thái học và âm vị học.[83] Các học giả gọi tiếng Sumer và Akkad trong thiên niên kỷ thứ ba là loại "ngôn ngữ cộng sinh" (sprachbund). [83] Tiếng Akkad dần dần thay thế tiếng Sumer trong tiếng nói phổ thông vào k. 2000 TCN (niên đại chính xác vẫn còn là vấn đề gây tranh cãi),[84] nhưng tiếng Sumer tiếp tục được xem như một ngôn ngữ thiêng liêng, được sử dụng trong nghi lễ, văn học và khoa học ở Lưỡng Hà cho đến thế kỷ 1 sau Công nguyên.[85]

Nhà thơ - nữ tư tế Enheduanna

Bài chi tiết: Enheduanna

Văn học Sumer tiếp tục phát triển phong phú trong thời kỳ Akkad. Enheduanna (k. 2285 –2250 TCN), con gái của Sargon và là đại tư tế đền thờ Sin tại Ur, là nhà thơ đầu tiên trong lịch sử được xác định tên tuổi. Các tác phẩm được biết đến của bà bao gồm các bài thánh ca ca tụng Inanna, Ca tụng Inanna và In-nin sa-gur-ra. Tác phẩm thứ ba, Thánh ca đền thờ là một bộ các bài thánh ca ca tụng những ngôi đền linh thiêng và các vị thần được thờ phụng. Các tác phẩm của bà có ý nghĩa lớn với sự chuyển đổi từ ngôi thứ ba sang ngôi thứ nhất của chính tác giả, và chúng đánh dấu một bước phát triển đáng kể trong việc sử dụng chữ hình nêm. Với tư cách là nhà thơ, công chúa và nữ tư tế, bà là một người mà theo William W. Hallo là đã "trở thành chuẩn mực cho cả ba vai trò trong nhiều thế kỷ tiếp theo".[86]

Lời nguyền Akkad

Nhiều tài liệu các thời kỳ sau này mô tả truyền thuyết về sự sụp đổ Akkad là do Naram-Sin đã xâm phạm thành phố Nippur. Sau khi nghe những lời tiên tri bất tường, ông ta đã cho phá đền thờ E-kur thờ vị thần tối cao Enlil. Điều này khiến cho tám vị thần lớn nổi giận và quay lưng lại với Akkad.[87]

Các vị vua Akkad đã trở thành huyền thoại lưu truyền trong các nền văn minh Lưỡng Hà sau này, với Sargon được xem là mẫu mực của một nhà lãnh đạo mạnh mẽ và khôn ngoan, còn cháu trai của ông là Naram-Sin được coi là kẻ cai trị độc ác và quỷ quyệt đã đẩy đất nước đến diệt vong.[88][89]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Đế quốc Akkad http://128.97.6.202/attach/Buccellati%202002%20Tar... http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S... //citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/summary?doi=10.1.1... http://oi.uchicago.edu/pdf/OIS2.pdf http://oi.uchicago.edu/pdf/ois4.pdf http://oi.uchicago.edu/sites/oi.uchicago.edu/files... http://cdli.ucla.edu/tools/yearnames/HTML/T2K3.htm http://cdli.ucla.edu/tools/yearnames/HTML/T2K4.htm http://oracc.iaas.upenn.edu/epsd2/cbd/sux/A.html http://www.cddc.vt.edu/feminism/enheduanna.html